Tags

, , , , , , , , , , , , , , , ,


0 ΑριστοφάνηςΜε το κείμενο αυτό οι “Λωτοφάγοι” εισάγουν μια σειρά αναρτήσεων, η οποία ελπίζουμε ότι θα φανεί χρήσιμη στους φίλους του αρχαίου θεάτρου, στους φοιτητές μας, αλλά και στους συναδέλφους που διδάσκουν αρχαία ελληνική κωμωδία και τραγωδία στη Μέση ή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση.

Πρόκειται για πέντε καταλόγους, στους οποίους συγκεντρώνονται οι σύνδεσμοι προς τους ιστοτόπους εκείνους του… Διαδικτυακού Σωλήνα (του περίφημου YouTube!) αλλά και του αρχείου της Εθνικής Ραδιοφωνίας Τηλεόρασης, στους οποίους αναρτώνται βιντεοσκοπημένες παραστάσεις αρχαίων τραγωδιών και κωμωδιών σε ολοκληρωμένη μορφή.

Αρχή κάνουμε σήμερα με τον Αριστοφάνη. Ο Αισχύλος θα ακολουθήσει αύριο και έπονται Σοφοκλής και Ευριπίδης. Στον κατάλογο συμπεριλαμβάνεται μία τουλάχιστον παράσταση όλων σχεδόν των σωζόμενων κωμωδιών του, με εξαίρεση τους Ιππείς και τους Σφήκες, που δεν βρέθηκαν. Τα έργα καταλογογραφούνται σε αλφαβητική σειρά. Αν κάποιος αναγνώστης των “Λωτοφάγων” γνωρίζει άλλες αριστοφανικές αναρτήσεις στο YouTube (πάντα μιλάμε για ακέραιες παραστάσεις, όχι αποσπάσματα), ας το σημειώσει στα σχόλια!

Νοείται ότι τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στους δημιουργούς και τους λοιπούς συντελεστές των παραστάσεων. Το ιστολόγιο αυτό απλά αναδημοσιεύει τους συνδέσμους προς το YouTube. Αν οποιοσδήποτε από τους κατόχους των πνευματικών δικαιωμάτων θεωρεί ότι η ανάρτηση αυτή τον θίγει καθ᾽ οιονδήποτε τρόπο, παρακαλώ να επικοινωνήσει μαζί μου και θα αφαιρέσω αμέσως τον σχετικό σύνδεσμο.

ΑΧΑΡΝΕΙΣ (1980)

Καταγράφουμε πρώτα τους Αχαρνείς του Εθνικού Θεάτρου σε σκηνοθεσία Κώστα Μπάκα, μετάφραση Θρασύβουλου Σταύρου και με Δικαιόπολι τον Ιάκωβο Ψαρρά. Πληροφορίες για την παράσταση, συμπεριλαμβανομένου του προγράμματος, μπορείτε να βρείτε στο αρχείο του Εθνικού Θεάτρου.

ΑΧΑΡΝΕΙΣ (2005)

Και η δεύτερη παράσταση των Αχαρνέων που αναρτούμε ανήκει στο Εθνικό Θέατρο, αυτή τη φορά με σκηνοθέτη τον Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο και σε μετάφραση Παντελή Μπουκάλα. Χώρος είναι το Θέατρο Δελφών. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι τη μουσική της παράστασης υπογράφει ο Θάνος Μικρούτσικος. Τις λεπτομέρειες για τους συντελεστές κ.ά. μπορείτε να τις βρείτε εδώ.

ΒΑΤΡΑΧΟΙ (1977)

Οι πρώτοι μας Βατραχοι παρουσιάστηκαν στο Ηρώδειο από το Αμφι-θέατρο του Σπύρου Ευαγγελάτου το 1977 (μια από τις πρώτες παραστάσεις της σκηνής αυτής, που ιδρύθηκε το 1975). Τη μετάφραση φιλοτέχνησε ο Κώστας Ταχτσής. Τον Ευριπίδη υποδύθηκε ο πρόωρα χαμένος Λευτέρης Βογιατζής.

ΒΑΤΡΑΧΟΙ (1998)

Οι Βάτραχοι αυτοί διδάχθηκαν το 1998 στην Επίδαυρο από την Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου. Σκηνοθέτης και μεταφραστής ήταν ο Κώστας Τσιάνος. Τον ρόλο του Διονύσου υποδύθηκε ο Γιάννης Μπέζος. Όλοι οι συντελεστές και το πρόγραμμα της παράστασης εδώ.

ΕΙΡΗΝΗ (2000)

Μια ακόμη παράσταση του Εθνικού Θεάτρου, σε μετάφραση Κώστα Βάρναλη και σκηνοθεσία Βασίλη Νικολαΐδη. Τον Τρυγαίο έπαιξε ο Γιώργος Παρτσαλάκης (όλοι οι συντελεστές και το πρόγραμμα της παράστασης εδώ).

ΕΙΡΗΝΗ (Αγνωστησ Χρονολογιασ)

Η δεύτερή μας Ειρήνη είναι… ποντιακή διασκευή του αριστοφανικού έργου, την οποία συστήνουμε όλως ιδιαιτέρως! Με τον Λάζο Τέρζα και τον Στάθη Νικολαΐδη. Δεν έχουμε αντοπίσει πληροφορίες για τη χρονολογία της παράστασης.

ΕΙΡΗΝΗ (2011)

Ημιερασιτεχνική είναι και η τελευταία μας Ειρήνη. Αυτή τη φορά μεταφερόμαστε στην Κύπρο και στο χωριό Κούκλια. Την παράσταση σκηνοθετεί ο Χρύσανθος Χρυσάνθου (ο οποίος υποδύεται και τον Τρυγαίο) και την υπέροχη μουσική υπογράφει ο Ευαγόρας Καραγιώργης. Πλην του Χρυσάνθου, οι υπόλοιποι ηθοποιοί είναι ερασιτέχνες.

ΕΚΚΛΗΣΙΑΖΟΥΣΕΣ (1998)

Αν η προηγούμενη παράσταση ήταν ερασιτεχνική, αυτή είναι το ακριβώς αντίθετο. Άκρως προσεγμένη μεταφορά των Εκκλησιαζουσών από το Αμφι-Θέατρο του Σπύρου Ευαγγελάτου στην Επίδαυρο το 1998. Πραξαγόρα ήταν η Λήδα Τασοπούλου και Βλέπυρος ο Σπύρος Κωνσταντόπουλος. Διαβάστε εδώ ένα κείμενο για την παράσταση.

ΘΕΣΜΟΦΟΡΙΑΖΟΥΣΕΣ (1989)

Οι Θεσμοφοριάζουσες δεν θα μπορούσαν βεβαίως να λείψουν, αν και δεν είναι έργο που διδάσκεται συχνά. Στο βίντεο περιλαμβάνει ηχητικό από την παράσταση του Εθνικού (1989) σε σκηνοθεσία Κώστα Μπάκα και μετάφραση Παύλου Μάτεσι. Το ηχητικό συνοδεύεται από φωτογραφίες της παράστασης. Τον ρόλο του Ευριπίδη παίζει ο Γιώργος Μοσχίδης και του Κηδεστή (“Μνησίλοχου”) ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος.

ΘΕΣΜΟΦΟΡΙΑΖΟΥΣΕΣ (2008)

Η δεύτερη εκδοχή των Θεσμοφοριαζουσών που αναρτούμε είναι από το θεατρικό εργαστήρι του Δήμου Περιστερίου “Ανδρέας Βαρούχας” σε σκηνοθεσία Φ. Κάσσιου και Γ. Τασιόπουλου.

ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ (1972)

Πίσω στο Εθνικό Θέατρο και σε μια από τις ουκ ολίγες “Λυσιστράτες” του. Το 1972 ο Αλέξης Σολομός ανεβάζει στην Επίδαυρο επανάληψη της παράστασης του 1957. Η Μαίρη Αρώνη Αρώνη και ο Παντελής Ζερβός (ως Πρόβουλος) συνεχίζουν να μαγεύουν το κοινό. Η μουσική επένδυση του Μάνου Χατζιδάκι μάλλον δεν έβλαψε καθόλου την παράσταση…

ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ (1997)

Η Κάτια Δανδουλάκη έπαιξε Λυσιστράτη το 1997 στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου. Το έργο σκηνοθέτησε ο Διαγόρας Χρονόπουλος και τη μετάφραση υπέγραψε ο μεγάλος Γιάννης Βαρβέρης. Τον Πρόβουλο υποδύθηκε ο Γιάννης Μορτζος και τη Μυρρίνη η Χρύσα Ρώπα. Η μουσική ήταν του Δημήτρη Παπαδημητρίου.

ΝΕΦΕΛΕΣ (1994)

Αν και μια από τις πιο πολυπαιγμένες κωμωδίες του Αριστοφάνη, οι Νεφελες δεν έχουν πυκνή παρουσία στον Σωλήνα! Αναρτούμε εδώ σύνδεσμο προς την παράσταση του Εθνικού Θεάτρου, που ανέβηκε στην Επίδαυρο το 1994, σε σκηνοθεσία Κοραή Δαμάτη, μετάφραση Παύλου Μάτεσι (από τις καλύτερες μεταφράσεις των Νεφελών που κυκλοφορούν) και με τους Γιώργο Μιχαλακόπουλο και Γιάννη Ροζάκη στους ρόλους του Στρεψιάδη και του Σωκράτη αντιστοίχως. Τις λεπτομέρειες για τους υπόλοιπους συντελεστές, καθώς και το πρόγραμμα, μπορείτε και πάλι να τις βρείτε στο υπερπολύτιμο αρχείο του Εθνικού Θεάτρου.

ΟΡΝΙΘΕΣ (1959, 1975)

Από τον κατάλογο δεν θα μπορούσε να λείψει η ιστορικότερη ίσως παράσταση του Αριστοφάνη, οι Όρνιθες του Θεάτρου Τέχνης και του μεγάλου Καρόλου Κουν. Η αρχική παράσταση δόθηκε το 1959 στο Ηρώδειο προκαλώντας μεγάλες αντιδράσεις. Όσο κι αν φαίνεται απίστευτο, η παράσταση τελικά ματαιώθηκε με την εξής ανακοίνωση της Προεδρίας της Κυβερνήσεως:

«Ανακοινούται από το υπουργείον Προεδρίας της Κυβερνήσεως ότι κατ’ εντολήν του κ. Κωνσταντίνου Τσάτσου ματαιούται η δευτέρα παράστασις των “Ορνίθων” του Αριστοφάνους, η οποία επρόκειτο να δοθεί σήμερον Κυριακή και ώραν 20.30… Το χθες εμφανισθέν έργον ατελέστατα προπαρασκευασμένον απετέλεσε παραμόρφωσιν του πνεύματος του κλασικού κειμένου, ωρισμέναι δε σκηναί αυτού παρουσιάσθησαν κατά τρόπον προσβάλλοντα το θρησκευτικόν αίσθημα του λαού…».

Ο καημένος ο Αριστοφάνης πέρασε πολλά… Περισσότερα για την ιστορία της παράστασης μπορείτε να διαβάσετε εδώ. Η εκδοχή που αναρτάται στο YouTube είναι αναβίωση της αρχικής παράστασης, πάλι στην Επίδαυρο, το 1975.

Παρακολουθήστε εδώ το αφιέρωμα της ΕΡΤ στο Θέατρο Τέχνης και τις αριστοφανικές παραστάσεις του.

ΟΡΝΙΘΕΣ (1999)

Η Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου ανέβασε Όρνιθες σε σκηνοθεσία Κώστα Τσιάνου το 1999. Πεισθέταιρος ήταν ο Κώστας Φιλιππίδης και Ευελπίδης ο Σωτήρης Τζεβελέκος. Τα σκηνικά και τα κοστούμια φιλοτέχνησε ο Γιάννης Μετζικώφ, ενώ τη μουσική συνέθεσε ο Δημήτρης Παπαδημητρίου. Τη μετάφραση υπέγραψε ο Α. Ροσόλυμος. Η σκιά του Κουν έπεσε βαριά στην παράσταση, σημειώνει ένα δημοσιογραφικό ρεπορτάζ, και οι κριτικές ήταν διχασμένες. Σημειώνεται ότι ο Κώστας Τσιάνος είχε συμμετάσχει στην παράσταση του Κουν ως ηθοποιός.

ΠΛΟΥΤΟΣ (1982)

Τελειώνουμε την αριστοφανική μας συλλογή με δύο παραστάσεις του Πλούτου. Η πρώτη είναι από το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Καλαμάτας (1982) στην παλιά διασκευή του Μ. Χουρμούζη (1868) και σκηνοθεσία Κώστα Μπάκα. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο Πλούτος υπήρξε η παρθενική παράσταση του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Καλαμάτας.

ΠΛΟΥΤΟΣ (2006)

Ο τελευταίος μας Πλούτος σφραγίζεται από την κωμική μεγαλοφυία των χαμένων πια Θύμιου Καρακατσάνη, που υποδύεται τον Καρίωνα, και Σωτήρη Μουστάκα, που παίζει την Πενία (Θέατρο “Αθήναιον”). Το έργο σκηνοθετεί ο ίδιος ο Καρακατσάνης σε μετάφραση Κ.Χ. Μύρη. Τον Χρεμύλο υποδύεται ο Γιώργος Κωνσταντίνου. Πλούτος είναι ο Γιώργος Γαλίτης.

Διαβάστε εδώ συνέντευξη του Καρακατσάνη με αφορμή την επανάληψη της παράστασης στην Κομοτηνή το 2007 προς τιμήν του Μουστάκα, που είχε πια φύγει.