Tags

, , , , , , , ,


 ΤΩΝ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΑΚΗ & ΑΝΤΩΝΗ Κ. ΠΕΤΡΙΔΗ

ΕΠΙΚΟΥΡΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ “ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ”

ΤΟΥ ΑΝΟΙΚΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ

Snip20150724_2Στις 28 Ιουλίου 2015 ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου προγραμματίζει να ανεβάσει τον Ιππόλυτο του Ευριπίδη στο αρχαίο θέατρο της Σαλαμίνας (πληροφορίες για την παράσταση μπορείτε να βρείτε εδώ). Η πρωτοβουλία αυτή της νεοσυσταθείσας Τεχνικής Επιτροπής για τον Πολιτισμό αποτελεί αναμφίβολα ιστορικό γεγονός, καθώς το κατεχόμενο μνημείο θα φιλοξενήσει για πρώτη φορά παράσταση — και δη ελληνικού θιάσου — από το 1974.

Κύκλοι διαφωνούντων έχουν ξεκινήσει τις τελευταίες μέρες εκστρατεία ηλεκτρονικής συλλογής υπογραφών με αίτημα τη ματαίωση της παράστασης. Το κείμενο του ψηφίσματος έχει ως εξής:

H προγραμματιζόμενη για τις 28 Ιουλίου (;) παράσταση του Κρατικού Θεάτρου της Κύπρου, του ΘΟΚ, στο κατεχόμενο αρχαίο θέατρο της Σαλαμίνας, συνιστά προσβολή της ταλαιπωρημένης πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου και της πολλαπλά τραυματισμένης αξιοπρέπειάς μας. Μια τέτοια παράσταση ουδόλως συμβάλλει στην κατανόηση μεταξύ των Κυπρίων ή την προοπτική λύσης. Αντίθετα συνιστά μια έμμεση αναγνώριση των κατοχικών δεδομένων και σηματοδοτεί την αναβάθμιση πολιτιστικών «ανταλλαγών» μεταξύ των δυο προς «επανένωση» συστατικών ζωνών, πολιτειών ή κρατιδίων.

Θυμίζουμε ότι το αρχαίο θέατρο της Σαλαμίνας βρίσκεται με τη βία κάτω από τον έλεγχο του κατοχικού καθεστώτος και ειδικότερα κάποιου λεγόμενου «τμήματος αρχαιοτήτων», ενώ στο χώρο διεξάγονται παράνομες ανασκαφές από τουρκικά και άλλα πανεπιστήμια. Για 41 χρόνια τώρα η Πολιτεία κατέβαλε πολλές προσπάθειες και έχει επανειλημμένα καταγγείλει, στην UNESCO και σε άλλα βήματα, την παράνομη καταπάτηση και εκμετάλλευση των αρχαιολογικών και άλλων πολιτιστικών χώρων στα κατεχόμενα.

Η συμμετοχή κρατικού θεάτρου σε φεστιβάλ που διεξάγεται σε κατεχόμενη περιοχή του ίδιου κράτους συνιστά μια θλιβερή και αναξιοπρεπή παγκόσμια πρωτοτυπία και μοναδικότητα!

ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΟΚ ΝΑ ΜΑΤΑΙΩΣΕΙ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ!

ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΝΑ ΣΥΝΕΧΙΣΕΙ ΝΑ ΥΠΕΡΑΣΠΙΖΕΙ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΚΑΙ ΝΑ ΜΗΝ ΑΚΥΡΩΣΕΙ ΤΗ ΜΕΧΡΙ ΤΩΡΑ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΤΟΥ ΓΙΑ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ…

ΚΑΛΟΥΜΕ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΝΑ ΘΕΣΕΙ ΤΕΡΜΑ Σ΄ ΑΥΤΟ ΤΟΝ ΕΞΕΥΤΕΛΙΣΜΟ!

Το ψήφισμα αυτό έχουμε κληθεί να το υπογράψουμε και εμείς.

Σαφώς σεβόμαστε τις ανησυχίες των συμπολιτών μας.

Σαφώς αντιλαμβανόμαστε ότι είναι πολλαπλώς προβληματικό, ίσως και ταπεινωτικό, να ζητάς την άδεια των κατοχικών δυνάμεων, για να αναδείξεις την πολιτισμική κληρονομιά του τόπου που σε γέννησε.

Είναι αναμφιβόλως δίκαιη η διαμαρτυρία των αρχαιολόγων για τον τρόπο με τον οποίο οι κατοχικές αρχές αντιμετωπίζουν τα ιστορικά μνημεία των κατεχομένων εδαφών μας, για τις παράνομες ανασκαφές και για την παρακώλυση της επιστημονικής έρευνας.

Δεν συμμεριζόμαστε όμως την απορριπτική προσέγγιση και δεν προσυπογράφουμε το αίτημα για τη ματαίωση της παράστασης για τους εξής λόγους:

  1. Δεν αντιλαμβανόμαστε τη διαφορά ανάμεσα σε μια πολιτιστική εκδήλωση, όπως το ανέβασμα του Ιππολύτου, και στην ποικιλία των θρησκευτικών εκδηλώσεων που λαμβάνουν χώρα στα κατεχόμενα εκκλησιαστικά μνημεία μας ήδη από το 2003.

Γιατί λέμε ναι στις λειτουργίες, τις λιτανείες, τα προσκυνήματα, τα τρισάγια, αλλά όχι σε μια θεατρική παράσταση; Πού ακριβώς έγκειται η διαφορά; Δεν ενεργοποιούνται και στις δύο περιπτώσεις ομοίως προβληματικές, ομολογουμένως, πολιτικές διαδικασίες για την εξασφάλιση της συνεργασίας των κατοχικών αρχών; Αν το επιχείρημα είναι πως ζητώντας τη ματαίωση της παράστασης διαμαρτυρόμαστε για την εν τοις πράγμασι λεηλασία των πολιτιστικών μας μνημείων (και ειδικά της Σαλαμίνας), τότε η διαμαρτυρία μας — και άρα η άρνηση διενέργειας εκδηλώσεων ως αντίδραση — δεν θα έπρεπε να είναι εκατονταπλάσια στην περίπτωση των εκκλησιαστικών κτηρίων, των κοιμητηρίων και των άλλων μνημείων της ορθόδοξης πίστης μας; Γιατί τις μεν θρησκευτικές εκδηλώσεις τις επικροτούμε ή έστω τις αποδεχόμαστε, αλλά απορρίπτουμε τη συγκεκριμένη θεατρική παράσταση;

Αν τα θέατρα, τα κάστρα και τα λοιπά μη εκκλησιαστικά μνημεία των κατεχομένων εδαφών μας έχουν υποστεί τη φθορά της εγκατάλειψης ή της αθέμιτης εκμετάλλευσης σε ένα βαθμό, τα θρησκευτικά μας μνημεία έχουν υποστεί απείρως σοβαρότερη κακομεταχείριση, άφατες ύβρεις, κατά τη διάρκεια των τεσσάρων δεκαετιών της κατοχής. Ποιοι ήταν οι λόγοι που μας οδήγησαν (ορθώς) να αντιπαρέλθουμε τη συμπεριφορά αυτή στην περίπτωση των θρησκευτικών μνημείων και να διεκδικήσουμε την επανένταξή τους στην ορθόδοξη λατρεία; Οι ίδιοι λόγοι, λέγω, ισχύουν και για τα αρχαία θέατρα.

  1. Αν το ψήφισμα στοχεύει να αναδείξει τις αντιδεοντολογικές ή/και παράνομες συμπεριφορές των κατακτητών στο επιστημονικό επίπεδο (ανασκαφές άνευ νόμιμης αδείας υπό την αιγίδα ενός αποσχιστικού «τμήματος αρχαιοτήτων» ή παράνομων πανεπιστημίων, παραγκωνισμός των επιστημόνων που πρώτοι ανέσκαψαν τον χώρο και διατηρούν τα πνευματικά δικαιώματα δημοσίευσης του υλικού, υποκίνηση ή/και ανοχή της λαθρεμπορίας αρχαίων αντικειμένων, κλπ), και πάλι η ματαίωση της παράστασης δεν είναι ο πλέον ενδεδειγμένος τρόπος αντίδρασης.

Μόνο και μόνο η επιστροφή στον σεπτό χώρο του αρχαίου θεάτρου εκ μέρους ενός νόμιμου θεσμού της κυρίαρχης και διεθνώς αναγνωρισμένης Κυπριακής Δημοκρατίας συνιστά ισχυρή χειρονομία διεκδίκησης της νομιμότητας. Τα παγκόσμια φώτα της δημοσιότητας θα πέσουν ξανά στο αρχαίο θέατρο της Σαλαμίνας στις 28 Ιουλίου: πρόκειται για λαμπρή ευκαιρία να αναδειχθούν οι αδικίες και οι παρανομίες και να εξασφαλιστεί η συνεργασία του κατοχικού καθεστώτος με σκοπό την αποκατάστασή τους. Το νόμιμο, διεθνώς αναγνωρισμένο κυπριακό κράτος επιτυγχάνει με τον τρόπο αυτό — και γενικότερα μέσω της δράσης της Επιτροπής για τον Πολιτισμό — κάτι που έχει πετύχει η Ορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου ήδη προ ετών: να ξαναμπεί στο παιγνίδι για τη διάσωση της πολιτισμικής μας κληρονομιάς, η οποία βεβαίως δεν ανήκει μόνο στους Έλληνες αλλά και στους Τούρκους Κυπρίους, τους Ευρωπαίους πολίτες και γενικότερα τον παγκόσμιο πολιτισμό.

  1. Πάνω από όλα, όμως, δεν υπογράφουμε το ψήφισμα, διότι δεν πιστεύουμε ότι εξυπηρετεί τα καλώς νοούμενα του κυπριακού λαού, τις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού Προβλήματος και το μέλλον των παιδιών μας σε αυτό τον τόπο η ναρκοθέτηση ειλικρινών προσπαθειών, που σκοπό έχουν να αναδείξουν τα στοιχεία που ενώνουν τις δύο κοινότητες.

Snip20150724_1Ο Πολιτισμός είναι τέτοιο στοιχείο κατεξοχήν. Η Τέχνη μπορεί να αποτελέσει νησίδα ειρηνικής συνεύρευσης, συμφιλίωσης και οραματισμού για ένα καλύτερο μέλλον. Η ίδια η ελληνική αρχαιότητα ως κοινή πολιτισμική παρακαταθήκη όλων των λαών του δυτικού κόσμου και όχι μόνο, που συνοψίζει τα πιο σπουδαία πανανθρώπινα ιδανικά, μπορεί να αποτελέσει τη συγκολλητική ουσία για την επανένωση του νησιού μας. Η ελληνική αρχαιότητα μπορεί να φέρει τις διχασμένες εθνικές κοινότητες της Κύπρου ένα βήμα πιο κοντά στην Ευρώπη και τις αξίες της, προς το κοινό Ευρωπαϊκό μας Κεκτημένο. Το αρχαίο θέατρο της Σαλαμίνας, αυτός ο χώρος ο τόσο φορτισμένος με μνήμες, με βιώματα, με τραύματα, με οράματα και με διεκδικήσεις, μπορεί να γίνει το συμβολικό κοινό έδαφος για αυτή την καινούρια αφετηρία, το νοερό εφαλτήριο μιας άλλης Κύπρου.

Ας δούμε τα γεγονότα ως ευκαιρίες παρά ως εμπόδιο, ως απειλή, ως προσβολή ή ως εκδήλωση μιας σκοτεινής συνωμοσίας. Η παράσταση ξαναζωντανεύει τη Σαλαμίνα μετά από 41 χρόνια. Για δύο ώρες έστω την καθιστά επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος. Την παράσταση τη διοργανώνει ο φορέας που κατεξοχήν δικαιούται να εκμεταλλεύεται το αρχαίο μνημείο, ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου, ο επίσημος κρατικός φορέας για την προώθηση της θεατρικής καλλιτεχνικής δραστηριότητας και ανάπτυξης. Μόνο και μόνο η παγκόσμια προβολή του αρχαίου μνημείου ως χώρου συνεύρεσης των κοινοτήτων θα μπορούσε, θεωρητικά έστω, να οδηγήσει στην αποκατάσταση της επιστημονικής ανωμαλίας. Οραματιζόμαστε, π.χ., μια δικοινοτική ομάδα αρχαιολόγων, υπό την αιγίδα της UNESCO, η οποία θα αποκαταστήσει την επιστημονική τάξη στις ανασκαφές, στη δημοσίευση του υλικού, στην ανάδειξη του χώρου. Στη δικοινοτική ομάδα το νόμιμο Τμήμα Αρχαιοτήτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και η σαφώς πολυπληθέστερη κοινότητα των Ελλήνων ειδικών αρχαιολόγων, σαφώς και θα διαδραμάτιζαν τον πρωτεύοντα ρόλο. Αλλά δεν είναι καν θέμα πολιτικών συσχετισμών· είναι θέμα αγάπης προς το μνημείο, προς τον πολιτισμό, προς τον τόπο.

Οι θρησκευτικές εκδηλώσεις στα κατεχόμενα είναι θεμιτές και σίγουρα συμβάλλουν με τον τρόπο τους στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και της επικοινωνίας. Αφορούν όμως μόνο την ελληνική κοινότητα. Η εκδήλωση στη Σαλαμίνα αγκαλιάζει το σύνολο του κυπριακού λαού και ακόμη περισσότερο: ξεπερνά σε σημασία την Κύπρο και τους ανθρώπους της.

Οραματιζόμαστε τα αρχαία μνημεία ως τους καταλύτες της δικοινοτικής συνεργασίας. Αρνούμαστε να συμβάλουμε έστω με την ασήμαντή μας υπογραφή στη διαιώνιση των συγκρουσιακών τους συμβολισμών, αν και εφόσον έχει ανοίξει μια ελάχιστη έστω χαραμάδα από την οποία μπορεί να περάσει το φως της ελπίδας για επανένωση, για επιστροφή, για ειρήνη, για συνεργασία. Δεν υπογράφουμε το ψήφισμα όχι γιατί απορρίπτουμε ως άκυρη τη διαμαρτυρία, αλλά γιατί θεωρούμε εγκυρότερη και χρησιμότερη και πατριωτικότερη την ψυχή τε και σώματι εμπλοκή μας στον ιερό σκοπό της επίλυσης του Κυπριακού Προβλήματος.

Ευχόμαστε καλή επιτυχία στην εκδήλωση, την οποία προσδοκούμε ότι θα σεβαστούν εξίσου όλοι οι εμπλεκόμενοι. Ελπίζουμε ότι η είσοδος θα είναι δωρεάν. Θεωρούμε αυτονόητο ότι θα ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ασφάλεια των θεατών κατά τη μετάβασή τους στη Σαλαμίνα, κατά τη διάρκεια της παράστασης και κατά την επιστροφή τους στις ελεύθερες περιοχές.

Snip20150724_3