Η “Ελένη” του Ευριπίδη και το ειδολογικό ψευδοπρόβλημα
Κείμενο ομιλίας που εκφωνήθηκε στο πλαίσιο του Θερινού Ινστιτούτου Αρχαίου Ελληνικού Δράματος εις Μνήμη Νίκου Σιαφκάλη, στη Λευκωσία, την 6η Ιουλίου 2021
Category Archives: ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ
Για την “Άλκηστη” του Πάρη Ερωτοκρίτου (Fresh Target Theatre Ensemble, Διεθνές Φεστιβάλ Αρχαίου Ελληνικού Δράματος, Κύπρος 2018)
Η Άλκηστη του Πάρη Ερωτοκρίτου δεν ήταν παράσταση χωρίς ψεγάδια. Ήταν όμως παράσταση από τις λίγες για τις οποίες μπορεί κανείς να πει πως ανακαίνισε τον Ευριπίδη —και μάλιστα με τρόπο τόσο λεπτό και αδιόρατο, όσο και ευφυέστατα ευρηματικό.
Για την “Άλκηστη” του Ευριπίδη: ἄφυκτον δῶρον και ευριπίδεια ειρωνεία
Ένα από τα βασικά ερμηνευτικά ζητούμενα της ευριπίδειας Άλκηστης είναι το περιεχόμενο της ηθικής κρίσης πως θεατές καλούμαστε να διατυπώσουμε για τον Άδμητο. Πώς είναι δυνατόν να αποδέχεται τόσο εύκολα να θυσιαστούν άλλοι γι᾽ αυτόν, να απαιτεί την αυτοθυσία του πατέρα του και να μην επιχειρεί να αποτρέψει τελικά τον θάνατο της αγαπημένης του γυναίκας; Τι άνθρωπος είναι αυτός;
“Ως εις καθρέπτην”: μια επισκόπηση των χρήσεων του Βαρβάρου στην τραγωδία του Ευριπίδη
Στο κείμενο συζητούνται πέντε διαφορετικές στρατηγικές για τη χρήση της μορφής του βαρβάρου στην τραγωδία του Ευριπίδη, με παραδείγματα από την “Ιφιγένεια εν Ταύροις”, τον “Ορέστη”, τις “Φοίνισσες”, την “Εκάβη” και τη “Μήδεια”.
Για την “Ιφιγένεια εν Αυλίδι” της Μαγδαλένας Ζήρα (29 Ιουλίου 2017)
Dulce et decorum est pro patria mori; Αυτό άραγε είναι συνοπτικά το νόημα της Ιφιγένειας εν Αυλίδι; Ακολουθώντας τις σύγχρονες τάσεις της φιλολογικής έρευνας η Μαγδαλένα Ζήρα απαντά αρνητικά: Όχι, γιατί “να πεθαίνεις για την Ελλάδα είναι άλλο κι άλλο εκείνη να σε πεθαίνει”.
Οι “Βάκχες” του Yair Sherman Ensemble (Λευκωσία 28.7.17)
Πολύ ενδιαφέρουσες οι χθεσινές Βάκχες του Yair Sherman Ensemble, που παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο του 20ου Φεστιβάλ Αρχαίου Ελληνικού Δράματος, το οποίο διοργανώνουν το Κυπριακό Κέντρο του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου, οι Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού και ο Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού.
Η μουσική στο αρχαίο τραγικό δράμα
Βασικό σημείο απόκλισης του αρχαίου δράματος από το σύγχρονο είναι ο ρόλος και η σημασία που η μουσική διαδραμάτιζε σε αυτό. Η αρχαία τραγωδία και κωμωδία δεν ήταν ακριβώς “μουσικό θέατρο” κατά τον τρόπο της σύγχρονης όπερας· εμπεριείχαν όμως ως ουσιώδη παράμετρο τη μουσική και την έρρυθμη κίνηση, δηλαδή την κίνηση με τη συνοδεία μουσικής ή την πλήρη όρχηση που συνδυαζόταν με τραγούδι.
Για τις “Φοίνισσες” του Ευριπίδη: (8) Ερωτήσεις κατανόησης και εμβάθυνσης
Οι παρακάτω ερωτήσεις σκοπό έχουν να βοηθήσουν τους φοιτητές που μελετούν τις “Φοίνισσες” να κατανοήσουν το κείμενο και να εμβαθύνουν σε αυτό. Σημειώνουμε με ευχαρίστηση πως με την ανάρτηση αυτή οι “Λωτοφάγοι” φτάνουν τα 300 κείμενα στα τέσσερα και κάτι χρόνια της ύπαρξής τους! Σας ευχαριστούμε που μας διαβάζετε.
Για τις “Φοίνισσες” του Ευριπίδη: (7β) Ατομικό/δημόσιο συμφέρον (Κρέων, Μενοικέας)
Στις Φοίνισσες, ο Κρέων μπορεί να μην έχει τα σκληρά γνωρίσματα του Κρέοντα της Αντιγόνης, αλλά σίγουρα δεν διαθέτει ούτε την ηθική σοφία ούτε το μεγαλείο ψυχής που απαιτούνται για να τοποθετήσει πάνω από τις προσωπικές του επιδιώξεις το δημόσιο συμφέρον.
Για τις “Φοίνισσες” του Ευριπίδη: (7α) Ατομικό/δημόσιο συμφέρον (Ετεοκλής, Πολυνείκης)
Η πλειοψηφία των μελετητών συμφωνούν πως η αντίθεση ανάμεσα στο προσωπικό συμφέρον και το κοινό καλό διαπερνά ολόκληρο το έργο των Φοινισσών. Σχολιάστε την πιο πάνω άποψη εστιάζοντας στον τρόπο με τον οποίο η αντίθεση αυτή πραγματώνεται μέσα από τη στάση του Πολυνείκη, του Ετεοκλή, του Κρέοντα και του Μενοικέα.
Για τις “Φοίνισσες” του Ευριπίδη: (6) Περιλήψεις αξιόλογων εργασιών
Περιλήψεις εφτά αξιόλογων εργασιών για τις Φοίνισσες, τις οποίες ετοίμασε η συνάδελφος Κατερίνα Μικελλίδου και ο γράφων προς όφελος των φοιτητών της ΕΛΛ 411: Αρχαίο Ελληνικό Θέατρο Ι (Τραγωδία) του Προγράμματος «Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό» του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου.
Για τις “Φοίνισσες” του Ευριπίδη: (5) Ο χορός
πριν προχωρησετε στο πιο κατω κειμενο, διαβαστε: Για τις “Φοίνισσες” του Ευριπίδη: (1) Εισαγωγικά Για τις “Φοίνισσες” του Ευριπίδη: (2) …
Για τις “Φοίνισσες” του Ευριπίδη: (4) Τα θέματα
Στη θεματολογία τους, οι Φοίνισσες διαχειρίζονται κατά βάση τα ίδια ζητήματα, όπως και οι Επτά, οργανωμένα γύρω από τα ίδια τρία δίπολα: Θεοί-Άνθρωποι, Οίκος-Πόλις, Άνδρες-Γυναίκες. Ο Ευριπίδης όμως διαφοροποιείται αρκετά από τον Αισχύλο κυρίως ως προς την έμφαση αλλά και ως προς τη σκληρότερη, ρεαλιστικότερη τροπή που δίνει ενίοτε στα θέματά του.
Για τις “Φοίνισσες” του Ευριπίδη: (3) Μυθολογικές και δραματουργικές καινοτομίες
ΠΡΙΝ ΠΡΟΧΩΡΗΣΕΤΕ ΣΤΟ ΠΙΟ ΚΑΤΩ ΚΕΙΜΕΝΟ ΔΙΑΒΑΣΤΕ: Για τις “Φοίνισσες” του Ευριπίδη: (1) Εισαγωγικά Για τις “Φοίνισσες” του Ευριπίδη: (2) …
Για τις “Φοίνισσες” του Ευριπίδη: (2) Η διαχείριση της πλοκής
ΠΡΙΝ ΠΡΟΧΩΡΗΣΕΤΕ ΣΤΟ ΠΙΟ ΚΑΤΩ ΚΕΙΜΕΝΟ ΔΙΑΒΑΣΤΕ: Για τις “Φοίνισσες” του Ευριπίδη: (1) Εισαγωγικά Ο Ευριπίδης δεν είναι ο πρώτος …
Για τις “Φοίνισσες” του Ευριπίδη: (1) Εισαγωγικά
Στο εισαγωγικό αυτό κείμενο θα ασχοληθούμε κατά σειράν: με τη χρονολόγηση των Φοινισσών, τη σχέση ανάμεσα στις Φοίνισσες και το …
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΤΡΑΓΩΔΙΑ: 4. Λίγα για την καταγωγή και την ιστορική εξέλιξη του είδους
Για να κατανοήσουμε πλήρως την αρχαιοελληνική τραγωδία, πρέπει να έχουμε αντίληψη για τα βασικά δομικά της συστατικά και την ιστορία …
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΤΡΑΓΩΔΙΑ: 3. Κατά ποιόν και κατά ποσόν μέρη
Ο Αριστοτέλης διαχωρίζει τις δομικές μονάδες της τραγωδίας σε δύο κατηγορίες: Τα ΚΑΤΑ ΠΟΣΟΝ ΜΕΡΗ: δηλαδή τις εξωτερικές ενότητες στις …
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΤΡΑΓΩΔΙΑ: 2. Ο αριστοτελικός ορισμός της τραγωδίας
Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΚΑΙ Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ Εξαιτίας και της σχολικής μας παιδείας μάθαμε να θεωρούμε τον Αριστοτέλη ως τον βασικό, αν …
Γενικά γνωρίσματα του αρχαίου ελληνικού θεάτρου (βιντεομάθημα)
Θέτοντας στη διάθεση των “Λωτοφίλων” (ας μας επιτραπεί ο νεολογισμός 🙂 ) το εισαγωγικό τηλεσεμινάριο της Θεματικής Ενότητας ΕΛΛ 411: …
Λωτοφάγοι 