Εισαγωγή στις “Ικέτιδες” του Ευριπίδη
Η διάλεξη δόθηκε στο πλαίσιο της Θεματικής Ενότητας ΕΛΛ411: Αρχαίο Ελληνικό Θέατρο του Προγράμματος “Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό” του Ανοικτού …
Tag Archives: αρχαία ελληνική τραγωδία
Η “Ελένη” του Ευριπίδη και το ειδολογικό ψευδοπρόβλημα
Κείμενο ομιλίας που εκφωνήθηκε στο πλαίσιο του Θερινού Ινστιτούτου Αρχαίου Ελληνικού Δράματος εις Μνήμη Νίκου Σιαφκάλη, στη Λευκωσία, την 6η Ιουλίου 2021
Η μεταμόρφωση του Οιδίποδα
Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί Οδηγό Απάντησης στο ερώτημα που έθεσε η δεύτερη γραπτή εργασία της Θεματικής Ενότητας ΕΛΛ411: Αρχαίο Ελληνικό Θέατρο Ι (Τραγωδία) του Προγράμματος “Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό” του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου (ακαδημαϊκό έτος 2019-20, χειμερινό εξάμηνο). Η εργασία είχε ως αντικείμενο την τραγωδία του Σοφοκλή Οιδίπους επί Κολωνώ.
Εισαγωγή στον “Οιδίποδα επί Κολωνώ” του Σοφοκλή (βιντεομάθημα)
Στο πλαίσιο της 2ης Ομαδικής Συμβουλευτικής Συνάντησης της Θεματικής Ενότητας ΕΛΛ411: Αρχαίο Ελληνικό Θέατρο, Ι (Τραγωδία) διενεργήσαμε εκτενή εισαγωγή στην τραγωδία του Σοφοκλή Οιδίπους επί Κολωνώ. Ακολουθεί η καταγραφή του μαθήματος.
Φιλοκτήτης και Οιδίπους: δύο σοφόκλειοι γέροντες
Ένα από τα νήματα που συνδέουν τις δύο τραγωδίες του Σοφοκλή που μελετάμε αυτό το εξάμηνο στη Θεματική Ενότητα ΕΛΛ411: …
Για τον “Οιδίποδα επί Κολωνώ” του Σοφοκλή: (3) βιντεομάθημα
Το βίντεο που ακολουθεί καταγράφει τη 2η Ομαδική Συμβουλευτική Συνάντηση (ΟΣΣ) της Θεματικής Ενότητας ΕΛΛ411: Αρχαίο Ελληνικό Θέατρο Ι (Τραγωδία) του Προγράμματος “Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό” του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου, η οποία έλαβε χώρα στις 27 Οκτωβρίου 2018.
Για τον “Οιδίποδα επί Κολωνώ” του Σοφοκλή: (1) Εισαγωγικά
Ο Οιδίπους επί Κολωνώ παρουσιάζει ένα παράδοξο: τη φοβερή δύναμη ενός ανθρώπου σε κατάσταση απόλυτης αδυναμίας. Τυφλός, κατάκοπος, εξόριστος, ανέστιος και πένης, ο Οιδίπους εξαρτάται από την κόρη του σε βαθμό που αδυνατεί να επιτελέσει ακόμη και την κρίσιμη τελετουργία του καθαρμού. Κι όμως ο άνθρωπος αυτός κρατά στα χέρια του μια τρομερή δύναμη: τη μαγική επενέργεια της τελευταίας του κατοικίας. Η πόλη που θα τη φιλοξενήσει θα ευεργετηθεί· οι εχθροί της (και οι εχθροί του Οιδίποδα) θα υποστούν την καταστροφική ισχύ της μεταθανάτιάς του εκδίκησης.
Για τον “Οιδίποδα επί Κολωνώ” του Σοφοκλή (2): Εικονογραφημένη παρουσίαση της πλοκής (βίντεο)
Στο βίντεο που ακολουθεί προσφέρεται σύνοψη της πλοκής της τραγωδίας του Σοφοκλή “Οιδίπους επί Κολωνώ”, εικονογραφημένη με φωτογραφίες από τις παραστάσεις του Εθνικού Θεάτρου σε σκηνοθεσία Αλέξη Μινωτή (1952, 1958, 1975, 1989).
Για τον “Φιλοκτήτη” του Σοφοκλή (4): Ο Αχιλλέας και ο Πολύφημος
Κάθε μορφή λογοτεχνίας, συμπεριλαμβανομένης της δραματικής, λειτουργεί (και) διακειμενικά. Επικά διακείμενα όπως ο ιλιαδικός Αχιλλέας (κυρίως στο Α, το Ι και το Σ) και ο οδυσσειακός Κύκλωπας (στο ι) συμβάλλουν στη διαμόρφωση του θεατρικού χαρακτήρα του Φιλοκτήτη στην ομότιτλη τραγωδία του Σοφοκλή.
Για τον “Φιλοκτήτη” του Σοφοκλή (1): βιντεομάθημα
Στο βίντεο που ακολουθεί καταγράφεται η 1η Ομαδική Συμβουλευτική Συνάντηση της Θεματικής Ενότητας ΕΛΛ411: Αρχαίο Ελληνικό Θέατρο Ι (Τραγωδία) του Προγράμματος “Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό” του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου. Η συνάντηση έλαβε χώρα στις 15 Σεπτεμβρίου 2018. Στη συνάντηση επιχειρήθηκε εισαγωγή στην τραγωδία του Σοφοκλή Φιλοκτήτης. Η διάρκεια του μαθήματος είναι 3 ώρες και 22 λεπτά.
Για τον “Φιλοκτήτη” του Σοφοκλή (2): Οι παρεμβάσεις του Σοφοκλή στον παραδεδομένο μύθο
Tα βασικά συστατικά του φιλοκτήτειου μύθου εντοπίζονται στα ομηρικά έπη, τα έπη του Κύκλου (Κύπρια, Ιλίου Πέρσις) και τη λυρική ποίηση (Πίνδαρος). Πιο άμεσοι προκάτοχοι όμως του Σοφοκλή ήταν ο Αισχύλος και ο Ευριπίδης, που επίσης έγραψαν Φιλοκτήτη. Στην ανάρτηση αυτή παρουσιάζουμε τις επτά βασικές καινοτομίες του Σοφοκλή στον “Φιλοκτήτη” με αύξουσα σειρά σπουδαιότητας.
Για το πρώτο στάσιμο του αισχύλειου “Αγαμέμνονα” (385-487)
O έμπειρος θεατής γνωρίζει πως τα σημεία στα οποία συμπυκνώνεται η θεματολογία μιας τραγωδίας και διατυπώνονται οι διδακτικές της συνεπαγωγές …
Αρχαίο δράμα, σύγχρονα ποιήματα (7): Τέσσερα ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου εμπνευσμένα από τον μύθο των Επτά επί Θήβας
Τέσσερα ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου εμπνευσμένα από τον μύθο των Επτά επί Θήβας. Τα ποιήματα πρωτοδημοσιεύθηκαν στη συλλογή Μαρτυρίες Β’. Αναδημοσιεύονται στα Ποιήματα, Τόμος Θ’, σσ. 270-271.
“Ως εις καθρέπτην”: μια επισκόπηση των χρήσεων του Βαρβάρου στην τραγωδία του Ευριπίδη
Στο κείμενο συζητούνται πέντε διαφορετικές στρατηγικές για τη χρήση της μορφής του βαρβάρου στην τραγωδία του Ευριπίδη, με παραδείγματα από την “Ιφιγένεια εν Ταύροις”, τον “Ορέστη”, τις “Φοίνισσες”, την “Εκάβη” και τη “Μήδεια”.
Για την “Ιφιγένεια εν Αυλίδι” της Μαγδαλένας Ζήρα (29 Ιουλίου 2017)
Dulce et decorum est pro patria mori; Αυτό άραγε είναι συνοπτικά το νόημα της Ιφιγένειας εν Αυλίδι; Ακολουθώντας τις σύγχρονες τάσεις της φιλολογικής έρευνας η Μαγδαλένα Ζήρα απαντά αρνητικά: Όχι, γιατί “να πεθαίνεις για την Ελλάδα είναι άλλο κι άλλο εκείνη να σε πεθαίνει”.
Οι “Βάκχες” του Yair Sherman Ensemble (Λευκωσία 28.7.17)
Πολύ ενδιαφέρουσες οι χθεσινές Βάκχες του Yair Sherman Ensemble, που παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο του 20ου Φεστιβάλ Αρχαίου Ελληνικού Δράματος, το οποίο διοργανώνουν το Κυπριακό Κέντρο του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου, οι Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού και ο Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού.
Η μουσική στο αρχαίο τραγικό δράμα
Βασικό σημείο απόκλισης του αρχαίου δράματος από το σύγχρονο είναι ο ρόλος και η σημασία που η μουσική διαδραμάτιζε σε αυτό. Η αρχαία τραγωδία και κωμωδία δεν ήταν ακριβώς “μουσικό θέατρο” κατά τον τρόπο της σύγχρονης όπερας· εμπεριείχαν όμως ως ουσιώδη παράμετρο τη μουσική και την έρρυθμη κίνηση, δηλαδή την κίνηση με τη συνοδεία μουσικής ή την πλήρη όρχηση που συνδυαζόταν με τραγούδι.
Για τις “Νεφέλες” του Αριστοφάνη (4): Οι “Νεφέλες” και ο ‘τύπος’ της Παλαιάς Κωμωδίας
Οι Νεφέλες είναι έργο που παρουσιάζει πολλά από τα τυπικά στοιχεία του είδους που ονομάζεται «Παλαιά Κωμωδία». Είναι όμως ταυτόχρονα και έργο που παίζει με τις συμβάσεις του είδους που υπηρετεί, τις σχολιάζει ειρωνικά και τις υπονομεύει με πάρα πολλούς τρόπους.
Για τις “Φοίνισσες” του Ευριπίδη: (8) Ερωτήσεις κατανόησης και εμβάθυνσης
Οι παρακάτω ερωτήσεις σκοπό έχουν να βοηθήσουν τους φοιτητές που μελετούν τις “Φοίνισσες” να κατανοήσουν το κείμενο και να εμβαθύνουν σε αυτό. Σημειώνουμε με ευχαρίστηση πως με την ανάρτηση αυτή οι “Λωτοφάγοι” φτάνουν τα 300 κείμενα στα τέσσερα και κάτι χρόνια της ύπαρξής τους! Σας ευχαριστούμε που μας διαβάζετε.
Για τους “Επτά επί Θήβας” του Αισχύλου: (8) Ερωτήσεις κατανόησης και εμβάθυνσης
Οι παρακάτω ερωτήσεις σκοπό έχουν να βοηθήσουν τους φοιτητές που μελετούν τους Επτά επί Θήβας του Αισχύλου να κατανοήσουν και να εμβαθύνουν στο έργο.
Λωτοφάγοι 