Tags

, , , , , , , , , , , , , ,


Οι παρακάτω ερωτήσεις σκοπό έχουν να βοηθήσουν τους φοιτητές που μελετούν τις Φοίνισσες να κατανοήσουν και να εμβαθύνουν στο έργο.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:

EIKONA 2

Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου (2002). Σκηνοθεσία: Νίκος Χαραλάμπους

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:

1. Ποια είναι η πιθανότερη ημερομηνία για τη διδασκαλία των «Φοινισσών» και με βάση ποια κριτήρια καταλήγουμε στο συμπέρασμα αυτό;

2. Πώς η γνώση του ιστορικού (πολιτικού και φιλοσοφικού) συγκειμένου συμβάλλει στην πλαισιωμένη κατανόηση του έργου και άρα στην αποκατάσταση, στο μέτρο του δυνατού, της εμπειρίας του αρχαίου Αθηναίου θεατή;

3. Ποια τεκμήρια μάς οδηγούν στην υποψία ότι μέρος των «Φοινισσών» είναι παρέμβλητο, δηλαδή ότι στο έργο υπήρξε παρέμβαση από άλλο ή άλλα χέρια; Ποιες σκηνές του έργου ακριβώς «αθετούν», δηλαδή διαγράφουν, οι σύγχρονοι φιλόλογοι;

5. Οι «Φοίνισσες» έχουν χαρακτηριστεί ως ένα θηβαϊκό μυθικό «μεγακείμενο», με την έννοια ότι για πρώτη φορά απαντά μέσα σε ένα και μόνο έργο ολόκληρη η σειρά των γεγονότων που σημάδεψαν την ιστορία της Θήβας. Δικαιολογήστε τον χαρακτηρισμό αυτόν, λαμβάνοντας υπόψη όχι μόνο την πλοκή του έργου, αλλά και το περιεχόμενο των χορικών ωδών.

6. Πέρα από το ευρύ φάσμα των αναφορών στο παρελθόν και εμμέσως στο μέλλον της Θήβας, ποιο είναι το στοιχείο που κάνει την πλοκή των «Φοινισσών» να ξεχωρίζει, που της προσδίδει ιδιαιτερότητα και πρωτοτυπία, από την άποψη της δομής;

7. Σε ποιες μυθολογικές και δραματουργικές καινοτομίες προχωρά ο Ευριπίδης σε σχέση με την προγενέστερη παράδοση (κυρίως σε σχέση με τους «Επτά επί Θήβας» του Αισχύλου και τα έργα του Σοφοκλή «Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ»);

8. Η δράση στις «Φοίνισσες» ξεκινά με έναν μονόλογο της Ιοκάστης. Γιατί μας ξαφνιάζει η παρουσία της συγκεκριμένης γυναίκας και ποια είναι η σημασία του προλογικού μονολόγου της για τη μετέπειτα εξέλιξη της δράσης;

9. Ποιες πρωτοβουλίες αναλαμβάνει η Ιοκάστη, ποιο είναι το αποτέλεσμά τους και ποια είναι η σχέση τους με την έμφυλη διάσταση του έργου;

10. Πώς σκιαγραφείται ο Πολυνείκης μέσα από τις περιγραφές και τα σχόλια των άλλων χαρακτήρων (Ιοκάστη, Αντιγόνη, Παιδαγωγός, Χορός) και πώς ο χαρακτηρισμός του επαληθεύεται ή ανατρέπεται με την επί σκηνής παρουσία του;

11. Συγκρίνετε τον Πολυνείκη του Ευριπίδη με τον Πολυνείκη του Αισχύλου.

12. Με ποιον τρόπο ο Πολυνείκης αντιλαμβάνεται/δικαιολογεί την απόφασή του να εκστρατεύσει εναντίον της Θήβας;

13. Με ποια επιχειρήματα, αντιστοίχως, ο Ετεοκλής υποστηρίζει την άρνησή του να παραδώσει τον θρόνο στον αδελφό του; Σε ποια συμπεράσματα οδηγούμαστε σχετικά με το ήθος του συγκεκριμένου χαρακτήρα;

14. Σε ποια επιπρόσθετα συμπεράσματα οδηγούμαστε για τον χαρακτήρα του Ετεοκλή κατά τον διάλογό του με τον Κρέοντα;

15. Παρατηρήστε τον τρόπο με τον οποίο περιγράφονται οι τελευταίες στιγμές των δύο αδελφών. Σε ποια συμπεράσματα καταλήγουμε;

16. Συγκρίνετε τον Ετεοκλή του Ευριπίδη με τον Ετεοκλή του Αισχύλου.

17. Ο Κρέοντας στο έργο αυτό παρουσιάζεται ως θείος του Ετεοκλή, πατέρας του Μενοικέα και βασιλιάς της Θήβας. Πώς διαγράφεται ο χαρακτήρας του μέσα από καθένα από τους ρόλους αυτούς;

19. Το μοτίβο της ανθρωποθυσίας επαναλαμβάνεται στα έργα του Ευριπίδη. Στις «Φοίνισσες» εφαρμόζεται στην περίπτωση του Μενοικέα, ενός χαρακτήρα που αποτελεί ευριπίδειο εύρημα. Ποιος είναι ο ρόλος του συγκεκριμένου χαρακτήρα και της θυσίας του ως προς την εξέλιξη της πλοκής και ως προς το χαρακτηρολογικό κομμάτι του έργου;

20. Παρακολουθήστε την εξέλιξη του χαρακτήρα της Αντιγόνης από τη σκηνή της Τειχοσκοπίας μέχρι και την Έξοδο, δίνοντας έμφαση στην έμφυλη διάστασή της.

21. Μελετήστε προσεκτικά τις ρήσεις των δύο αγγελιαφόρων. Σε ποια σημεία μεταβάλλεται η οπτική γωνία μέσα από την οποία ο καθένας τους αφηγείται τα γεγονότα και τι υποδηλώνει αυτό σε κάθε περίπτωση;

22. Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στους «Επτά», στις «Φοίνισσες» η σύγκρουση ανάμεσα στα δύο αδέλφια δεν προκύπτει τυχαία. Πώς περιγράφεται εδώ η μονομαχία, ποιο είναι το αποτέλεσμά της και τι αντίκτυπο έχει στη σκιαγράφηση των δύο ηρώων.

23. Με ποιο τρόπο ο Ευριπίδης αποδομεί την αισχύλεια «Σκηνή των Ασπίδων»;

24. Μια από τις κυριότερες αντιθέσεις που διατρέχει το έργο είναι αυτή ανάμεσα στο δημόσιο και το ιδιωτικό συμφέρον. Πώς αυτή η αντίθεση πραγματώνεται μέσα από τη στάση του Ετεοκλή, του Πολυνείκη, του Κρέοντα και του Μενοικέα;

25. Η ταυτότητα του Χορού στις «Φοίνισσες» θεωρείται μια από τις κυριότερες καινοτομίες του Ευριπίδη. Ποια είναι η σημασία της;

26. Ποιες λειτουργίες επιτελεί ο Χορός στις «Φοίνισσες» (πρακτική, συμβολική, ψυχολογική, χαρακτηρολογική);

27. Ποιο είναι το περιεχόμενο των χορικών ωδών και πώς η καθεμιά από αυτές συμβάλλει στη βαθύτερη κατανόηση ή σφαιρικότερη θέαση του έργου;

28. Παρά την «επεισοδιώδη» μορφή τους, οι «Φοίνισσες» παρουσιάζουν δομική συνοχή και ενότητα, κυρίως χάρη στην ύπαρξη δομικής συμμετρίας. Σχολιάστε.

29. Με ποιο τρόπο ο Ευριπίδης υπονομεύει τους μεταφυσικούς παράγοντες της δράσης (Αρά, προφητεία, θεοί), μεταθέτοντας την έμφαση στους ανθρώπινους δράστες; Να γίνει λόγος για το ζήτημα της συμπαντικής αταξίας και το χάσμα που φαίνεται να χωρίζει θεούς και θνητούς.

30. Πώς προβάλλεται το θέμα του πατριωτισμού στις «Φοίνισσες»;

31. Σχολιάστε τα ζητήματα φύλου που εγείρονται στις «Φοίνισσες» και εντάξτε τα στο πλαίσιο της γενικότερης δυσλειτουργίας που χαρακτηρίζει τις σεξουαλικές και οικογενειακές σχέσεις στον οίκο των Λαβδακιδών.

Snip20151021_9